امروز برابر است با :7 دی 1403

مدارهاي كنترل وراه اندازي

مدارهاي كنترل وراه اندازي به دو قسمت تقسم ميشوند:


الف :مدارهاي قدرت:كه مانند يك كليد سه فاز جريان سه فاز را به مصرف كننده ميرسانند.


ب)مدارهاي فرمان:اين مدار هيچ رابطه اي با مدار قدرت ندارد و به وسيله آن بوبين كنتاكتور را تحريك ميكنند تا كنتاكتور به حالت وصل يا قطع در آيد


وسايل كنترل و راه اندازي:



  • كنتاكتور

  • شستي استوپ و استارت   

  • لامپ سيگنال

  • رله حرارتي

  • رله مغناطيسي


  • تايمر (رله زماني)


  • رله فلوتر


  • كليدهاي تابع فشار


  • ليميت سوئيچ يا ميكروسوئيچ(كليد هاي محدود كننده)


  • وسايل حفاظتي


  • كليدهاي شناور


  • كليدهاي تابع حرارت(ترموستات)


  • كليدهاي تابع دور


  • چشمهاي الكتريكي(سنسورها)


  • رله كنترل فاز

كنتاكتورها:

كنتاكتورها كليدهاي الكترو مغناطيسي هستند كه مهمترين جزءمدارات ميباشند.در صنعت نمي توان از اين كليدها صرف نظر كرد.مهمترين مزيت كنتاكتورها نسبت به كايدهاي معمولي به شرح زير ميباشد:

  • كنترل و فرمان راه اندازي دستگاها از راه دور
  • كنترل وراه اندازي ماشين از دو يا چند نقطه
  • خطر راه افتادن مجدد ماشين ناشي از اثر قطع ناگهاني برق(بنظر من يكي از مهمترين عوامل حفاظتي ميباشد.بند چند مورد حادثه بعلت عدم استفاده از كنتاكتور و در لحظه راه افتادن ماشين كه در اثر قطع برق مجددا راه افتاده سراغ دارم)
  • عمر مكانيكي كنتاكتور نسبت به كليدهاي ديگر بيشتر است.
  • امكان طراحي مدار اتوماتيك.
  • حفاظت دستگاه توسط كنتاكتور خيلي بيشتر است.

معمولا بوبين كنتاكتورها د رچند ولتاژمختلف جهت مصارف گوناگون ساخته ميشود.

مشخصات پلاك كنتاكتور:

جرياني است كه ميتواند در شرايط عادي از كنتاكتهاي قدرت كنتاكتورو

 در زمان نامحدود بدون قطع  عبور نمايد.( Ith2)

جرياني است كه با اتصال يك بار در هر هفته از كنتاكتهاي كنتاكتور بدون

تاثير در كاركرد كنتاكتور عبور نمايد.(Ith1)

جرياني است كه با اتصال يك بار در هر هشت ساعت از

 كنتاكتهاي كنتاكتور بدون تاثير در كاركرد كنتاكتور عبور نمايد. (Ith1)

جريان قابل تحمل براي كنتاكتهاي اصلي. (Ie)

مقدار جرياني است كه كنتاكتها متوانند در زمان اتصال كوتاه تحمل نمايند. (Is)

مقدار ماكزيمم ولتاژي است كه كنتاكتهاي  كنتاكتوردر شرايط كار

 عادي ميتوانند تحمل نمايند.(Ue)

مقدار ماكزيمم ولتاژي است كه به بوبين كنتاكتور ميتوان اعمال كرد. Uc(

طول عمر مكانيكي كنتاكتورها 10به توان هشت بار قطع و وصل ميباشد

(بدون عبور جريان از كنتاكتها)در حالي كه اين مقدار براي كليدهاي

 معمولي 1000 بار قطع و وصل ميباشد.

جدول استفاده از كنتاكتور بر اساس نوع كاربرد 

مثال براي استفاده علامت طبقه بندي

نوع جريان

 

بار غير اندوكتيو_ بار با اندكتيوته كم _ گرم كن برقي

Ac1

 

 

 

 

 

متناوب

(Ac)

 

 

 

 

 

 

 

بدون ترمز جريان مخالف

راه انذازي موتور

آسنكرون روتور

سيم پيچي شده

Ac2

 

Ac2

قطع موتور در حين كار

راه اندازي موتور آسنكرون

روتور قفسي

Ac3

براي تعداد زياد قطع و وصل با فواصل زماني كم

ترمز جريان مخالف

تغيير جهت موتور در حال كار

Ac4

 

كوپل مغناطيسي

كنتاكتور كمكي

Ac11

بار غير اندوكتيو_ بار با اندكتيوته كم _ گرم كن برقي

 

Dc1

 

 

 

 

 

 

مستقيم

(Dc)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

قطع موتور در حين كار

راه اندازي موتور شنت

Dc2

براي تعداد زياد قطع و وصل با فواصل زماني كم

ترمز جريان مخالف

تغيير جهت موتور در حال كار

Dc3

براي تعداد زياد قطع و وصل با فواصل زماني كم

ترمز جريان مخالف

تغيير جهت موتور در حال كار

راه اندازي موتور سري

Dc4

Dc5

كوپل مغناطيسي

كنتاكتور كمكي

Dc11

استاندارد كنتاكتورها:

  • استاندارد المان  VDE_DIN
  • استاندارد فرانسه UTE_NF
  • استانداردانگليسي B.S
  • استانداردكانادائيG.S.B

علامت اختصاري كنتاكتور:

ورددي سه فاز اصلي با اعداد1و3و5ويا ال 1 ال3 ال5

عددهاي34و33 و23و24در حالت عادي ميباشد. N.O 4و3 كنتاكت بسته وعلامت

عددهاي31و32 و21و22در حالت عادي ميباشد. N.C 1و2 كنتاكت بسته وعلامت

پلاك خواني كنتاكتور طبق استاندارد ألمان مثال:

  1=تعداد كنتاكتهاي بسته  5= تعداد كنتاكتهاي باز  06=تعداد كنتاكتها HL=تيپ كنتاكتور HL 06/51

E

طول عمر مكانيكي

علامت نوع كاربرد

مثلا Ac11

Ie

جريان نامي

Ith2

جريان دائمي

Ui

ولتاژ عايقي

Ue

ولتاژ كار نامي

A,b بوبين كنتاكتور

بي متال:

براي حفاظت الكترو موتورها در مقابل اضافه بار بكار ميرود.كنتاكتهاي اصلي آن درمسير عبور

 سه فاز اصلي و بعد از كنتاكتور قرار ميگيرند.كنتاكت 95و96 در مسير فرمان به بوبين

كنتاكتورو بطور سزي قرار ميگيردتا در موقع اضافه جريان كنتاكتور را قطع نمايد.كنتاكت

97و98 براي نمايش عملكرد بي متال مثلا با روشن كردن يك لامپ سيگنال مشخص ميكند.

جدول انتخاب بي متال براي موتورهاي روتور قفسي (بي متال تله مكانيك)

مثال : براي موتور 5.5 كيلووات

LR1-DO9-316

LR1  DO9

LR1  D12

LR1  D16

LR1  D25

LR1 D40

LR1  D63

 

كيلووات

اسب

380ولت

0.37

0.5

306

0.55

.75

307

0.75

1

307

1.1

1.5

308

1.5

2

308

2.2

3

310

3

4

312

4

5.5

314

5.5

7.5

316

7.5

10

321

10

13.5

322

11

15

322

15

20

353

18.5

25

355

22

30

357

25

35

359

30

40

361

 

شستي ها:

براي فرمان قطع و يا وصل مدار بكار ميروندو به رنگ سبزو يا مشكي براي فرمان وصل و با كنتاكت

باز وبراي قطع مدار با رنگ قرمز و با كنتاكت بسته ساخته ميشوند.البته برخي از شستي هااز كنتاكت

باز وبستهجهت مصارف خاص ساخته ميشوند.

لامپ سيگنال:

براي نمايش حالت وصل ويا قطع مدار ويا نمايش وصل سه فاز ورودي تابلواستفاده ميگردد.

جدول استفاده از كابل و فيوز براي راه اندازي الكترو موتورهاي سه فاز

KW

جريان موتور

فيوزبا

راه انداز مستقيم

كابل مجاز با راه انداز مستقيم

فيوز با راه

انداز ستاره مثلث

كابل مجاز با راه انداز ستاره مثلث

0.18

0.75

2

1.5

2

1.5

0.25

0.85

2

1.5

2

1.5

0.37

1.25

2

1.5

2

1.5

0.55

1.7

4

اشتراک گذاری