يکی از با اهميت ترين صنايع در جهان امروز صنعت برق است که تمامی صنايع ديگر بدون شک به آن وابسته هستند .شبکه های توزيع و خطوط انتقال برق به مانند شاهرگ های اين صنعت حياتی ميباشند که به دو گروه زمينی و هوايي تقسيم می شوند ، متاسفانه در کشور ما تا کنون تحليلی علمی ، فنی ، اقتصادی و مقايسه همه جانبه ای درباره اين دو نوع خطوط انتقال انرژی الکتريکی انجام نگرفته و همين امر موجب اعمال زيان های فراوانی به سرمايه ملی شده است ۰ در اين مقاله به بررسی خطوط انتقال هوايي،زمينی و معايب و مزايای آنها خواهيم پرداخت:
خطوط انتقال هوايي :
اين خطوط که بيش از ۹۷ درصد خطوط انتقال کشور را شامل می شوند از جنس آلومينيوم يا آلياژی از آلومينيوم می باشند . علت استفاده از اين فلزسبک و ارزان بودنش نسبت به هادی هايی چون مس است ، البته به علت قابليت هدايت الکتريکی کمتر آلومينيوم ضخامت آنها را با قرار دادن رشته های موازی همجنس و گاه فولادی در مرکز آن بالا می برند تا از هدايت الکتريکی بيشتری برخوردار گردد . خطوط انتقال هوايی به سهولت قابل نصب و انشعابگيری هستند و به همين جهت دارای هزينه راه اندازی اندکی می باشند . هم چنين دسترسی به اين خطوط برای تعمير و ايجاد تغييرات در آن بسيار ساده می باشد . اين نوع خطوط به علت استفاده از سازه های سيمانی و ديگر سازه های ناخوشايند از لحاظ زيبايی برای مناطق شهری مناسب نيستند . نيز خطراتی چون طوفان ها و رعدوبرق ها همواره برای اين خطوط وجود دارند و کلا خطوط هوايی دارای خاموشی بسيار بيشتری به نسبت خطوط زمينی هستند . هم چنين اين خطوط از ايمنی کمی به علت لخت بودن سيم ها در اکثر آنها برخوردارند و حفظ نکردن حريم اين خطوط به علل مختلف يا برخورد پرندگان با آنها همواره مشکلاتی چون برق گرفتگی يا آتش سوزی را به دنبال داشته است . از نقطه نظر علمی اين خطوط دارای راکتانس بالايی بوده و مناسب برای چگالی های بار کم می باشند .
خطوط انتقال زمينی :
اولين خطوط انتقال برق(که در نيروگاه پرل استريت نيويورک به کار گرفته شدند) خطوط زمينی بودند ، اما کم کم جای خود را به خطوط هوايی دادند .راه اندازی خطوط زمينی انتقال برق به علت هزينه های فراوان حفاری و ايجاد کانال های زمينی و زير زمينی بسيار گران تر از راه اندازی خطوط هوايي است و گرفتن انشعاب از اين خطوط مستلزم وجود ايستگاه های توزيع ، جعبه های انشعاب و تابلو های برق می باشد . نيزعيب يابی اين خطوط به علت در دسترس نبودن احتياج به وسائل مخصوص و گران قيمتی دارد که هزينه های آن را افزايش می دهد . در عوض در خطوط زمينی به ندرت اشکالی به وجود می آيد و خاموشی آن به مراتب از خطوط هوايي کمتر است . اين خطوط به زيبايي محيط آسيب نمی زنند و چون در دسترس نمی باشند دارای خطرات بسيار کمتری نسبت به خطوط هوايي خواهند بود و چون حريمی برای آنها تعريف نمی شود در اماکن کم عرض و مسکونی بسيار مفيد می باشند . از نظر علمی اين خطوط دارای راکتانس سری پايين و مناسب برای چگالی های بار زياد هستند .
نتيجه آن که خطوط انتقال هوايی به سبب هزينه ها ، درنظر گرفتن راکتانس بالا ، مناسب بودن با چگالی بار کم و آسيب به زيبايی محيط اطراف بايستی در مناطق کم جمعيت ، دور افتاده و بين شهری و خطوط انتقال زمينی به سبب راکتانس پايين ، مناسب بودن برای چگالی های بالای بار ، زيبايی و ديگر مزيت های ذکر شده در مناطق پر ازدحام و شهری به کار گرفته شوند . به نظر می رسد در سال های آتی به علت ازدياد و تراکم جمعيت ، رشد خطوط انتقال زمينی بسيار بالاتر از رشد خطوط هوايی باشد .با توجه به اين مسئله جا دارد مسئولان از هم اکنون راهکارهايی برای دستيابی به فناوری های نوين اين صنعت در جهت استفاده اقتصادی تر در خطوط داخلی و نيز صادرات اين نوع محصولات اتخاذ کنند …