امروزه در مراكز صنعتي و اداري جهت نظارت بر محيط فيزيكي و نظارت بركار كاركنان يا كـارگران در جـهت كنترل و مديـريت بهـتر و كارآمـد‌تر بـه وفـور از سيستمهاي تـلويزيوني مـداربسته (closed circuit TV)(cctv) استفاده مي‌شود.اين سيستمها به عنوان سيستمهاي كنترل تصويري نيز ناميده مي‌شوند. گاهي نيز از اين سيستمها با مخفف CCVE (تجهيزات ويدئويي مدار بسته) ياد مي‌شود. در محلهايي مانند بانكها ـ ادارات ـ دانشگاهها ـ كارخانجات ـ فروشگاههاي بزرگ ـ فروشگاههاي فروش اجناس گرانقيمت مانند طلافروشيها ـ در سوپرماركتهاي بزرگ و در كنترل ترافيك خيابانها و چهارراه‌ها اين سيستمها را ميتوان نصب و مورد استفاده قرار داد. استفاده از اين سيستمها در منازل مسكوني رواج چنداني نيافته است ولي با پا به عرصه گذاشتن سيستمهاي تصويري كه قادرند حركت را در محدودة تحت نظارت سيستم تشخيص و اعلام خطر نمايند يا توسط سنسورهاي خاصي تحريك شده و شروع به ضبط فيلم از محل بنمايند انتظار مي‌رود كه استفاده از اين سيستمها در منازل مسكوني نيز گسترش بيايد. به اينگونه سيستمها هم اكنون اصطلاح دزدگير تصويري اطلاق مي‌شود.
اصول كار سيستمهاي CCTV به اين صورت است كه ابتدا تصاوير توسط دوربينهاي مدار بسته دريافت شده و براي نمايش و پخش به مانيتور يا تلويزيون انتقال داده مي‌شود. همچنين براي ضبط و يا تغيير نحوه نمايش روي مانيتور و پخش همزمان تصاوير دوربينها روي مانيتور و كنترل از راه دور دوربينها نيز تجهيزات و امكاناتي وجود دارد. چون تصاوير دريافت شده از اين سيستمها براي بينندگان محدودي مي‌باشد لذا به آنها تلويزيون مدار بسته مي‌گويند بر خلاف تلويزيون عمومي (Broadcast TV) كه جهت پخش تصاوير براي عموم مي‌باشد. با توجه به تنظيماتي كه روي دوربينها و ساير تجهيزات ميتوان انجام داد اين سيستمها در شرايط جوي متفاوت و در روز و شب نيز كارآيي خوبي دارند.
براي كنترل ورود و خروج افراد به يك محل و براي كنترل مكانهاي وسيع توسط چندين دوربين و نمايش همزمان تصوير آنها و نظارت سمعي و بصري از فواصل بسيار دور از طريق شبكه تلفن بدون نياز به حضور فيزيكي كنترل كننده در محل و در دستگاههايي كه كنترل بصري آنها توسط انسان مقدور نبوده يا خطر آفرين مي‌باشد نيز ميتوان از اين سيستمها استفاده كرد. لذا استفاده از سيستمهاي CCTV روز به روز در حال رشد است و با توجه به تكنولوژي ساخت تجهيزات آن كه مبتني بر صنعت الكترونيك و كامپيوتر مي‌باشد ساخت و توليد تجهيزات اين سيستمها دائماً در حال تكامل و پيشرفت است و ما در اين مختصر سعي نموده‌ايم تا اصول كلي و امكانات عمومي اين سيستمها را به همراه برخي از موارد نمونه از مشخصات و امكانات تجهيزات براي اطلاع و آشنايي خوانندگان عزيز ارائه نماييم. عموماً در سيستمهاي CCTV تجهيزات زير مورد استفاده قرار ميگيرد:
1ـ دوربين (camera)
2ـ كاور دوربين (camera Housing)
3ـ پايه دوربين BASE)يا( Bracket
4ـ نمايش دهنده تصوير monitor) يا TV)
5ـ انتخاب كننده (switcher)
6ـ كواد (Quad)
7ـ تركيب كننده (Multiplexer)
8ـ ضبط كننده (Recorder)
9ـ كنترل كننده (controller)
10ـ كارتهاي تصوير (capture card)
11ـ تقويت كننده راديويي (Booster)
12ـ نظم دهنده ويديويي (Video Router)
قسمتی از اصطلاحات متداولی كه ممكن است در مورد سيستم های CCTV و در مشخصات ذكر شده براي تجهيزات با آن ها برخورد كنيد در زيرتوضيح داده شده است :
A/D:مبدل آنالوگ به ديجيتال يا همان ADC (ANALOG TO DIGITAL CONVERTOR )
ALPHANUMERIC : وسيله قرار دادن نوشته روی تصوير كه در DVR ومولتی پلكسر كار برد دارد .
BACK – FOCUS : تنظيم مكان لنز در رابطه با سنسور CCD در دوربين
B.W(WIDTH (BAND: پهنای باند فركانس كه برای سيگنال ويدئويی معمولی 5 مگا هرتز است .
BETAMAX :فرمت ضبط ويدئويی شركت SONYو رقيب VHS
CCD APERTURE : سطحی از CCD كه به نور حساس است.
CCIR :انجمن راديويی بين المللی برای استاندارد تلويزيونی اروپا
CDS : ( CORROLATED DOUBLE SAMPLING ) : تكنيكی در ايجاد تركيب رنگ در بعضی از دوربين های CCD
CFA ( COLOR FILTER ARRAY ) : فيلترهای نوری كه در دوربين CCD برای توليد تركيب رنگ سيگنال ويدئويی استفاده می گردد .
CIE : انجمن بين المللی نور كه واحد های نوری را تعريف و ارائه می كند .
CHROMINANCE : به اطلاعات رنگ سيگنال ويدئويی گفته می شود .
CONTRAST: يكی از تنظيمات كيفيت تصوير . اختلاف بين روشن ترين و تاريك ترين نقطه تصوير
D/A : مبدل سيگنال ديجيتالی به آنالوگ .
DARK CURRENT : نشت سيگنال از CCD در نبود نور كه ايجاد نويز (dark noise) می كند .
DMA ( DIGITAL MICRO MIRROR DEVICE ): يك تكنولوژی جديد ساخت سنسور ويدئويی كه از تعداد زيادی آينه مينياتوری روی چيپ استفاده می شود.
DUPLEX:سيستم ارتباطی كه اطلاعات را در دو جهت رفت و برگشت مبادله می كند. در سيستمهای CCTV معمولاً به امكان ضبط و پخش با هم به صورت مولتی پلكس گفته می شود.
D.S.P : مدار الكترونيكی پردازنده سيگنال ديجيتالی
DV-MINI: يك فرمت ضبط صدا و تصوير جديد كه اكثراً در هندی كم استفاده می شود .
D-VHS : استاندارد جديد ارائه شده توسط JVC برای ضبط سيگنال ديجيتالی روی VHS
EBU : اتحاديه پخش برنامه های اروپايی
EIA : انجمن صنعتی الكترونيك
FCC : كمسيون ارتباطات فدرال آمريكا
FIELD : تعداد نصف خطوط فريم را گويند در سيستم CCIR/PAL تعداد فيلدها 50 عدد در ثانيه و درسيستم EIA /NTSC تعداد فيلدها 60 عدد در ثانيه است .
FRAME STORE : وسيله الكترونيكی شماره گذاری و ذخيره فريم های تصوير .
FRAME SWITHER : نام ديگر مولتی پلكسر ساده است .
FRAME TRANSFER : يكی از سه اصل يا روش انتقال شارژ از چيپ CCD می باشد دو روش ديگر عبارتند از FRAME-INTERLINE , INTERLINE
FRAME : در سيستم CCIR/PAL ازتركيب 625 خط ودر سيستم EIA /NTSC از تركيب 525 خط يك فريم ساخته می شود سيستم پال 25 فريم بر ثانيه و سيستم NTSC 30 فريم بر ثانيه دارد .
GAMMA : اين مشخصه برای تصحيح اختلاف بين پاسخ خطی دوربين و پاسخ غير خطی مانيتور تعريف می شود . مثلاً مقدار نمايی گاما برای مونيتور تك رنگ 2/2 است لذا دوربين بايد روی 2.2/1يعنی 45/0 تنظيم شود .
HAD : يك نوع سنسور CCD است كه طرح لايه ای دارد و سطح نويز درآن بسيار پايين است .
HDDTV : استاندارد آينده پخش برنامه های تلويزيونی با رزلوشن بالا ( 2000× 1000 پيكسل )
HUM : نويز روی فركانس اصلی را گويند .
HYPER-HAD : تكامل يافته چيپ CCD HAD
ILLUMINATION : به مقدار روشنايی تصوير اشاره دارد . حداقل روشنايی لازم برای دوربين های معمولی چند دهم لوكس و برای دوربين های ديد شب چند صدم لوكس می باشد .
I/0 : خروجی
I/P : ورودی
IEC : انجمن بين المللی برق
INSERTER : وسيله ای برای گذاشتن متن روی تصوير .
INTERFERENCE : تداخل ناشی از ميدان الكتريكی يا الكترومغناطيسی ساير وسايل روی سيگنال
IP : درجه حفاظت بدنه يك وسيله را در برابر عوامل خارجی به صورت عدد بيان می كند .
IR : نور مادون قرمز
ISDN : شبكه تلفن جديد با سرعت انتقال داده 64 كيلو بايت بر ثانيه
ITU : اتحاديه بين المللی ارتباطات راه دور
JPEG : فرمت عكس
LINE-LOCKED : در سيستم های CCTV به چند وسيله گفته می شود كه با فركانس منبع تغذيه مشترك ( 50يا 60 هرتز) تغذيه می شوند و از نظر فركانس فيلد قفل شذه اند .
LUMINANCE : اطلاعات سيگنال ويدئويی در مورد روشنايی تصوير را گويند .
MOD : حداقل فاصله شی از لنز را گويند كه برای لنز های زوم حدود يك متر و برای لنزهای فيكس خيلی كمتر است . ( به طول فاصله كانونی لنز بستگی دارد )
MOIRE PATERN : نويز در تصوير حاصل از CCD در فركانس های بالا
NBS : اداره ملی استاندارد در آمريكا
ND FILTER : يك نوع فيلتر نوری كه مقدار نور را بدون بر هم زدن تعادل رنگ تقليل می دهد .
NIT : يكی از واحد های نوری
NTSC : استاندارد رنگی در آمريكا، كانادا ، ژاپن و چند كشور ديگر .
OIP : خروجی
OBJECTIVE : جلويی ترين قسمت لنز
OCULAR : نزديكترين قسمت لنز به CCD
PAL : سيستم تلويزيون رنگی اروپا
PHOT : واحد نوری معادل ده هزار لوكس
POTS يا PSTN : يكی از سيستم های تلفن
PRINCIPEL POINT : مركز عدسی
PTZ SITE DRIVER : يك قسمت از سويچر ماتريسی كد سيگنال هايی كد دار كنترلی مربوط به كنترولر و DVR يا مولتی پلكسر را در يافت می كند.
RETMA : نام ديگر EIA
سيگنال RF : سيگنال راديويی كه به طيف تا 300 گيگا هرتز تعلق دارد .
RS-232 : يك فرمت ارتباط ديجيتالی كه فقط نياز به دو سيم دارد .
RS-485: شكل پيشرفته تر ارتباط ديجيتالی كه می تواند تا 32 دريافت كننده را در مقصد پوشش دهد.
S/N RATIO : نسبت سيگنال به نويز كه بر حسب DB بيان می شود .
SCOTOPIC VISION : سطح نور زير2-10 لوكس كه برای چشم قابل ديدن نيست .
SIMPLEX : درcctv به يكي از دو روش مولتی پلكسی اشاره دارد كه اطلاعات فقط در يك جهت قابل انتقال است (بر خلاف DUPLEX) مثلاً فقط امكان ضبط يا پخش در يك زمان باشد .
SMEAR : خطوط عمودی به صورت نويز در محل های بسيار روشن تصوير حاصل از CCD
SMPTE : انجمن مهندسين تلويزيون و تصاوير متحرك
SPLIT SCREEN : به صفحه نمايش چند تكه شده می گويند
S-VHS : يك فرمت ضبط ويدئويی است كه رزولوشن افقی 400 خط دارد .
TBC : سنكرون كردن سيگنال های مختلف بر اساس زمان
TDG : ايجادكننده تاريخ و زمان روی تصوير
TELEMETRY : سيستم كنترل از راه دور اطلاعات ديجيتالی كد دار
TERMINATION : اتصال انتهای كابل را به يك كانكتور می گويند .
VDA : يك آمپلی فاير سيگنال تصويری با يك ورودی وچند خروجی
VHS : ( VIDEO HOME SYSTEM ) سيستم ويدئويی خانگی
VIDEO MATRIX SWITCHER : وسيله ای برای انتخاب بيش از يك دوربــين ، VCR يا چاپگر ويدئويی و امثال آن كه قدرتمندتر از سويچرهای معمولی است .
VITS: سيگنال تست با شكل خاص كه در سيستم پال در خطوط نامرئی 17و18و33و331 جا زده می شود.
VMD ( VIDEO MOTION DETECTOR ) : سيستمی كه در برابر تغيير نور يا جابه جايی و حركت سيگنال آلارم ايجاد می كند .
VS : سنكرونيزاسيون عمودی ( در مقابل آن HS سنكرونيزوسيون افقی )
W-VHS: استاندارد جديد ضبط ويدئويی ارائه شده توسط JVC
Y/C : يك فرمت ويدئويی كه اطلاعات روشنايی تصوير و رنگ تصوير جداگانه فرستاده می شود . اين فرمت در S-VHS وجود دارد .
منابع و ماخذ: