امروز برابر است با :17 مهر 1403

نقشه خواني مدارات (علائم الکترونيک)

علائم الکترونيک نشانه هايي هستند که در مدارات الکترونيکي استفاده مي شود.. آن ها بيشتر زمان مونتاژ و امتحان مدارات بکار مي روند., و البته براي استفاده از مدار .

طرح قطعات معمولا با نقشه ي مدارات فرق دارد. براي ساخت يک مدار شما بايد با طرح قطعات بر روي فيبر مدار چاپي يا نقشه مدار آشنا باشيد .لطفا به مثال هاي زير توجه کنيد.

 





























































































































































































































































































































اتصالات وسيمها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

سيم wire symbol عبور جريان به راحتي از يک قسمت مدار به قسمت ديگر آن.

To pass current very easily from one part of a circuit to another.

سيم هاي متصل wires joined symbol لکه سياه د هنگامي که سيم ها به هم متصل هستند کشيده مي شود.

This symbol is used in circuit diagrams where wires cross to show that they are connected (joined). The ‘blob’ is often omitted at T-junctions, but it is vital to include it at crossings.

سيمهاي بدون اتصال wires crossing but not joined symbol در يک دياگرام به طور معمول ترجيح داده مي شود جاهايي که سيم ها همديگر را قطع نمي کنند از حالت برآمدگي استفاده گردد اما علامت سمت چپي نيز درست است ولي ممکن است شما در يک نقشه کشي لکه سياه را فراموش کرده باشيد لذا علامت سمت راست بهتر مي باشد.

In complex circuit diagrams it is often necessary to draw wires crossing even though they are not connected. I prefer to use the ‘hump’ symbol shown on the right because the simple crossing on the left looks like a join where you have forgotten to add the ‘blob’!


منابع انرژي

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

باطري cell symbol منبع انرژي الکتريکي سلول هاي انرژي معمولا به اشتباه باتري گفته مي شوند، اما باتري در واقع  2 يا چند سلول متصل به هم مي باشد.

Supplies electrical energy.
Single cells are often wrongly called a battery, but strictly a battery is two or more cells joined together.

باطري سري battery symbol باتري که انرژي الکتريکي را تامين کرده و از چندين سلول تشکيل شده است.

Supplies electrical energy. A battery is more than one cell.

منبع DC DC power supply symbol منبع تغذيه انرژي DC( مستقيم ، ثابت)

Supplies electrical energy.

AC منبع AC power supply symbol منبع تغذيه انرژي AC( متناوب )

Supplies electrical energy.

فيوز

يک وسيله محافظتي که در هنگام عبور جريان بيش از حد تايين شده قطع مي گردد.


A safety device which will ‘blow’ (melt) if the current flowing through it exceeds a specified value.


ترانسفورماتور


 


دو حلقه از سيم که با يک هسته آهني متصل مي باشد. ترانسفورماتورها جهت کاهش يا افزايش ولتاژ استفاده مي گردند.


Two coils of wire linked by an iron core. Transformers are used to step up (increase) and step down (decrease) AC voltages. Energy is transferred between the coils by the magnetic field in the core. There is no electrical connection between the coils.

زمين

اتصال به زمين؛ براي بسياري مدارات الکترونيکي به معني ولتاژ صفر مي باشد اما در بعضي مدارات  مانند مدارات راديويي به معناي اتصال واقعي به زمين مي باشد.


A connection to earth. For many electronic circuits this is the 0V (zero volts) of the power supply, but for mains electricity and some radio circuits it really means the earth. It is also known as ground.


لامپ ، گرمکن ، موتور ، بيزر ، زنگ

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

لامپ lamp (lighting) symbol

يک مبدلي که انرژي الکتريکي را به نور تبديل مي کند.

A transducer which converts electrical energy to light. This symbol is used for a lamp providing illumination, for example a car headlamp or torch bulb.


لامپ (شاخص)

lamp (indicator) symbol يک مبدلي که انرژي الکتريکي را به نور تبديل مي کند.

A transducer which converts electrical energy to light. This symbol is used for a lamp which is an indicator, for example a warning light on a car dashboard.

گرم کن heater symbol يک مبدل انرژي الکتريکي به گرما.

A transducer which converts electrical energy to heat.

موتور motor symbol يک مبدل انرژي الکتريکي به انرژي جنبشي (حرکتي).

A transducer which converts electrical energy to kinetic energy (motion).

زنگ bell symbol مبدل انرژي الکتريکي به صوتي.

A transducer which converts electrical energy to sound.

بيزر

 

buzzer symbol مبدل انرژي الکتريکي به صوتي.

A transducer which converts electrical energy to sound.

سلف يک حلقه از سيم که هنگامي که از آن جريان عبور کند تبديل به آهنربا مي شود ممکن است بعضي از آن ها هسته آهني داشته باشند و بعضي مواقع به عنوان مبدل انرژي الکتريکي به انرژي مکانيکي مورد استفاده قرار مي گيرد.

A coil of wire which creates a magnetic field when current passes through it. It may have an iron core inside the coil. It can be used as a transducer converting electrical energy to mechanical energy by pulling on something.


کليدها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

کليد فشاري
(با فشار وصل مي کند)
push-to-make switch symbol يک کليد فشاري هنگامي که فشار داده مي شود اجازه عبور جريان را مي دهد يکي از موارد مورد استفاده اين کليد در زنگ درب مي باشد.

A push switch allows current to flow only when the button is pressed. This is the switch used to operate a doorbell.

(با فشار قطع مي کند)
کليد
push-to-break switch symbol اين نوع کليد فشاري به طور معمول بسته (روشن) مي باشد، هنگامي که فشار داده مي شود باز (خاموش) مي گردد.

This type of push switch is normally closed (on), it is open (off) only when the button is pressed.

کليد قطع و وصل
(SPST)
SPST on-off switch symbol يک کليد روشن- خاموش هنگامي که در حالت بسته قرار مي گيرد اجازه عبور جريان را مي دهد.

SPST = Single Pole, Single Throw.
An on-off switch allows current to flow only when it is in the closed (on) position.

کليد دو راهه
(SPDT)
SPDT switch symbol جريان با توجه به محل کليد در دو مسير مي تواند قرار گيرد اما همواره جريان در يکي از مسيرها جاري است در نوعي از اين کليد حالت سومي نيز وجود دارد که کليد به هيچ کدام از اين دو مسير متصل نبوده و خاموش مي باشد به اين نوع کليد، کليد روشن- خاموش – روشن گويند.

SPDT = Single Pole, Double Throw.
A 2-way changeover switch directs the flow of current to one of two routes according to its position. Some SPDT switches have a central off position and are described as ‘on-off-on’.

کليد روشن خاموش دوبل
(DPST)
DPST switch symbol يک سوئيچ دوتايي روشن – خاموش که اغلب هنگامي که مي خواهيم هم فاز هم نول قطع باشد از آن استفاده مي کنيم.

DPST = Double Pole, Single Throw.
A dual on-off switch which is often used to switch mains electricity because it can isolate both the live and neutral connections.

کليد معکوس
(DPDT)
DPDT switch symbol اين کليد معمولا جهت معکوس کردن سيم ها در موتورها استفاده مي گردد بعضي DPDT ها داراي يک حالت وسط نيز که خاموش است مي باشد.

DPDT = Double Pole, Double Throw.
This switch can be wired up as a reversing switch for a motor. Some DPDT switches have a central off position.

رله

NO = بطور معمول باز –COM = مشترک –NC = بطور معمول بسته. يک کليد الکتريکي که به وسيله الکتريسيته کنترل مي گردد براي مثال يک باتري 9 ولت مي تواند يک ولتاژ AC 220 را متصل نمايد. 


An electrically operated switch, for example a 9V battery circuit connected to the coil can switch a 230V AC mains circuit.
NO = Normally Open, COM = Common, NC = Normally  Closed.


مقاومت ها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

مقاومت resistor symbol مقاومت جريان را محدود مي کند بعنوان مثال براي محدود کردن جريان عبوري از LED از مقاومت استفاده مي گردد همچنين از ترکيب خازن و مقاومت جهت مدارات تايمينگ استفاده مي گردد.

A resistor restricts the flow of current, for example to limit the current passing through an LED. A resistor is used with a capacitor in a timing circuit.

مقاومت متغير
(رئوستات)
rheostat symbol مقاومت متغيير رئوستا در واقع از دو سر تشکيل شده و معمولا جهت کنترل جريان استاده مي گردد مانند: تنظيم روشنايي لامپ، تنظيم سرعت موتور يا تنظيم زمان شارژ خازن در مدارات تايمينگ.

This type of variable resistor with 2 contacts (a rheostat) is usually used to control current. Examples include: adjusting lamp brightness, adjusting motor speed, and adjusting the rate of flow of charge into a capacitor in a timing circuit.

مقاومت متغير
(پتانسيومتر)
potentiometer symbol مقاومت متغيير پتانسيومتر از سه سر تشکيل شده و معمولا جهت کنترل ولتاژاستفاده مي گردد.

This type of variable resistor with 3 contacts (a potentiometer) is usually used to control voltage. It can be used like this as a transducer converting position (angle of the control spindle) to an electrical signal.

مقاومت متغير
(Preset)
preset symbol اين نوع مقاومت متغيير معمولا با پيچ گوشتي هاي کوچک يا ابزاري شبيه به آن تغيير کرده و براي مصارفي طراحي شده است که  بخواهيم براي يکبار آن را تغير داده وسپس ثابت بماند ضمنا به دليل ارزانتر بودن قيمت اين نوع مقاومت هاي متغيير نسبت به مقاومت هاي متغيير ديگر، در پروژه هايي که کار آنها پايان يافته و فقط يکبار تنظيم لازم است استفاده مي گردد.

This type of variable resistor (a preset) is operated with a small screwdriver or similar tool. It is designed to be set when the circuit is made and then left without further adjustment. Presets are cheaper than normal variable resistors so they are often used in projects to reduce the cost.

فتوسل
LDR
(مقاومت نوري)
LDR symbol يک مبدل نور به مقاومت يعني با تغيير نور مقدار مقاومت نيز تغيير مي کند.DR = Light Dependent Resistor (مقاومت تابعي است نور)

A transducer which converts brightness (light) to resistance (an electrical property).

ترميستور thermistor symbol يک مبدل حرارت به مقاومت يعني با تغيير دما مقدار مقاومت نيزز تغيير مي کند.

A transducer which converts temperature (heat) to resistance (an electrical property).


خازنها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

خازن capacitor symbol يک خازن الماني جهت نگهداري از الکتريسيته مي باشد. يک خازن همراه مقاومت جهت مدارات تايمينگ يا جهت فيلترها استفاده مي گردد  .

A capacitor stores electric charge. A capacitor is used with a resistor in a timing circuit. It can also be used as a filter, to block DC signals but pass AC signals.

خازن الکتريکي polarised capacitor symbol اين نوع خازن ها داراي پلاريته بوده و در مدار بايد درست نصب گردند.

A capacitor stores electric charge. This type must be connected the correct way round. A capacitor is used with a resistor in a timing circuit. It can also be used as a filter, to block DC signals but pass AC signals.

خازن متغير variable capacitor symbol خازن متغيير در تيونرهاي راديو استفاده مي گردد.

A variable capacitor is used in a radio tuner.

خازن تريمر trimmer capacitor symbol اين نوع خازن متغيير معمولا با پيچ گوشتي کوچک يا ابزاري مانند آن تنظيم مي شود؛اين نوع خازن در مداراتي کاربرد دارد که نياز به تغيير دائمي نداشته و براي يکبار بخواهيم آن را تنظيم کنيم.

This type of variable capacitor (a trimmer) is operated with a small screwdriver or similar tool. It is designed to be set when the circuit is made and then left without further adjustment.


ديودها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

ديود diode symbol  الماني که تنها اجازه عبور جريان از يک سمت را مي دهد.

A device which only allows current to flow in one direction.

LED
ديود نور دهنده
LED symbol يک مبدل انرژي الکتريکي به نور.

A transducer which converts electrical energy to light.

Zener ديود zener diode symbol يک نوع ديود خاص که استفاده اصلي آن هنگامي است که ولتاژ ثابتي را از يک خوجي بخواهيم.

A special diode which is used to maintain a fixed voltage across its terminals.

ديود گيرنده نور مادون قرمز photodiode symbol يک ديود که به نور ( معولا مادون قرمز) حساس مي باشد.

A light-sensitive diode.


ترانزيستورها

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه


ترانزيستور NPN

NPN transistor symbol ترانزيستور جريان را تقويت مي کند کاربرد ترانزيستور بسته به نوع مدار تقويت يا سوئيچ مي باشد.

A transistor amplifies current. It can be used with other components to make an amplifier or switching circuit.


ترانزيستور PNP

PNP transistor symbol ترانزيستور جريان را تقويت مي کند کاربرد ترانزيستور بسته به نوع مدار تقويت يا سوئيچ مي باشد.

A transistor amplifies current. It can be used with other components to make an amplifier or switching circuit.

فوتو ترانزيستور گيرنده مادون قرمز Phototransistor symbol يک ترانزيستور که به نور ( معولا مادون قرمز) حساس مي باشد.

A light-sensitive transistor.


صوتي

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

ميکروفون microphone symbol يک مبدل صدا به انرژي الکتريکي.

A transducer which converts sound to electrical energy.

هدفون earphone symbol بک مبدل انرژي الکتزريکي به صوت .

A transducer which converts electrical energy to sound.


 بلندگو speaker

loudspeaker symbol بک مبدل انرژي الکتزريکي به صوت .

A transducer which converts electrical energy to sound.

آمپليفاير
(نشانه ي اصلي)
amplifier symbol نشان يک تقويت کننده در مدارات؛ تقويت کننده اي با يک ورودي و يک خروجي.

An amplifier circuit with one input. Really it is a block diagram symbol because it represents a circuit rather than just one component.


اندازي گيري

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

ولت متر voltmeter symbol ولتمتر جهت اندازه گيري ولتاژ به کار مي رود .

A voltmeter is used to measure voltage.
The proper name for voltage is ‘potential difference’, but most people prefer to say voltage!

آمپرمتر ammeter symbol اسيلوسکوپ جهت نمايش شکل سيگنال مي باشد از اسيلوسکوپ جهت به دست آوردن ولتاژ و فرکانس نيز مي توان استفاده نمود.

An ammeter is used to measure current.

ميتر galvanometer symbol گالوانومتر جهت اندازه گيري جريان هاي بسيار کم در حدود يک ميلي آمپر يا کمتر استفاده مي شود.

A galvanometer is a very sensitive meter which is used to measure tiny currents, usually 1mA or less.

اسيلسکوپ اسيلوسکوپ جهت نمايش شکل سيگنال مي باشد از اسيلوسکوپ جهت به دست آوردن ولتاژ و فرکانس نيز مي توان استفاده نمود.
اهم متر ohmmeter symbol اهم متر وسيله اي جهت اندازه گيري اهم مي باشد.

An ohmmeter is used to measure resistance. Most multimeters have an ohmmeter setting.


 ديگرعلائم

قطعه نشانه ي مدار

توضيح مختصري از قطعه

آنتن aerial symbol جهت گرفتن يا فرستادن امواج راديويي

A device which is designed to receive or transmit radio signals. It is also known as an antenna.

گيت هاي منطقي:

IEC =International Electrotechnical Commission (کميته جهاني الکتروتکنيک)

 نوع گيت  علائم سنتي  علائم IEC مفهوم علامت

NOT

گيت NOT تنها يک ورودي دارد؛ دايره در شکل (خروجي) به معناي معکوس کردن بکار مي رود؛ خروجي گيت NOT معکوس ورودي مي باشد يعني خروجي هنگامي درست است که ورودي غلط باشد.
AND

يک گيت AND مي تواند دو يا بيشتر ورودي داشته باشد؛خروجي هنگامي درست است که تمام ورودي ها درست باشد.


NAND


 


يک گيت NAND مي تواند دو يا بيشتر ورودي داشته باشد؛ دايره در شکل (خروجي) به معناي معکوس کردن بکار مي رود؛ ترکيب Not AND به NAND منجر مي شود،خروجي گيت NAND درست است تا هنگامي که تمام ورودي ها درست مي باشد.


OR


يک گيت OR مي تواند دو يا بيشتر ورودي داشته باشد؛خروجي هنگامي درست است که حداقل يک ورودي ها درست باشد.


NOR

يک گيت NOR مي تواند دو يا بيشتر ورودي داشته باشد؛ دايره در شکل (خروجي) به معناي معکوس کردن بکار مي رود؛ ترکيب Not OR به NOR منجر مي شود،خروجي گيت NAND درست است تا هنگامي که تمام ورودي ها اشتباه باشد.
X-OR گيت X-OR تنها مي تواند دو ورودي داشته باشد؛ خروجي X-OR درست است تا هنگامي که دو ورودي آن متفاوت باشد. (يکي درست و ديگري اشتباه باشد.)
X-NOR گيت X-NOR تنها مي تواند دو ورودي داشته باشد؛ دايره در شکل (خروجي) به معناي معکوس کردن بکار مي رود؛ ترکيب Not X-OR به X-NOR منجر مي شود، خروجي X-NOR درست است تا هنگامي که دو ورودي آن يکي باشد .(هردو درست يا هر دو اشتباه باشد.)

 


www.behnamkit.com

اشتراک گذاری