حفاظت الکتریکی و انواع رله ها

حفاظت الکتریکی و انواع رله ها
حفاظت سيستم هاي الكتريكي ابعاد بسيار گسترده اي دارد از حفاظت يك خانه مسكوني گرفته تا حفاظت يك باس بار در يك پست فشار قوي.
بهتر است ابتدا به تقسيم بندي اين موضوع بپردازيم .
الف ) تقسيم بندي حفاظت سيستم هاي الكتريكي در ابعاد مختلف :
– حفاظت شبكه هاي فشار ضعيف شامل خطوط توزيع انرژي – ترانسفورمرها – موتورها – خازنها و ساير مصرف كننده ها (تا 1 كيلو ولت)
حفاظت شبكه هاي فشار متوسط شامل خطوط توزيع و انتقال انرژي – ژنراتورها – موتورهاي فشار متوسط – ترانسفورمرها – خازنها – باس بارهاي پست و .. (1 كيلو ولت تا 36 كيلوولت)
حفاظت شبكه هاي فشار قوي شامل خطوط انتقال انرژي وخطوط و باس بارهاي پست ها (36 كيلو ولت به بالا)
ب) انواع حفاظت در سيستم هاي الكتريكي
حفاظت خطوط و فيدرها در برابر خطاهاي جرياني مانند اتصال كوتاه – جريان زياد – اضافه بار و خطاهاي نشتي جريان (جهت دار و ساده) ….
حفاظت در برابر خطاهاي ولتاژي شامل اضافه ولتاژ- كاهش و ولتاژ – توالي فاز و ….
حفاظت موتورها در برابر اتصال كوتاه – اضافه جريان – اضافه بار – كاهش بار – محدوديت دفعات استارت – ديفرانسيل و…..
حفاظت ژنراتورها در برابر خطاهاي اتصال كوتاه – اضافه جريان – اضافه بار – ديفرانسيل – اضافه جريان وابسته به ولتاژ – افزايش و كاهش فركانس و ….
حفاظت ترانسفورمرها در برابر خطاهاي جرياني مانند اتصال كوتاه – جريان زياد – اضافه بار – ديفرانسيل و خطاهاي فيزيكي ترانسفورمر ها شامل اضافه حرارت سيم پيچ و روغن و سطح روغن و بوخهلتس و ..
حفاظت خازنها در برابر خطاهاي اتصال كوتاه – اضافه بار – اضافه ولتاژ و …..
حفاظت باسبارهاي پست ها در برابر انواع خطاهاي ولتاژي – ديفرانسيل – سنكرون چك و … و ساير حفاظت ها كه جنبه خاص دارند

به طور كلي هر حالت غير عادي كه در عملكرد سيستم به وجود مي آيد، خطا ناميده مي شود. از اين حالت هاي غير عادي مي توان به وقوع اتصال كوتاه، افزايش و يا كاهش بيش از حد ولتاژ، افزايش و يا كاهش بيش از حد فركانس، افزايش حرارت تجهيزات در اثر توان عبوري بيش از حد از آن ها يا اضافه بار،از سنكرون خارج شدن ژنراتورها و … اشاره كرد. اتصال كوتاه ها از مهمترين و پراحتما ل ترين خطاهايي هستند كه در يك شبكه به وجود مي آيد. اين خطاها ممكن است بر اثر برخورد يك يا دو فاز با زمين، اتصال دو يا سه فاز به يكديگر و … به وجود آيند كه در اين حالت جريان زيادي در حدود 10 تا 100 برابر جريان عادي، از شبكه عبور مي كند. عبور اين جريان مي تواند اثرات مختلف و زيانباري روي شبكه داشته باشد كه از مهم ترين آن ها مي توان به اثرات حرارتي روي تجهيزات اشاره كرد كه باعث سوختن و آسيب ديدن عايق آن ها مي شود. اين امر ممكن است در زماني در حدود چند ثانيه صورت گيرد. از اين رو رفع خطا در يك سيستم بايد در كوتاهترين زمان ممكن صورت گيرد. براي تشخيص حالت هاي غيرعادي در يك شبكه و ايزوله كردن بخش معيوب از ساير بخش ها از سيستم حفاظت استفاده مي شود. در اغلب موارد خطاهاي به وجود آمده در سيستم قدرت، باعث تغييرات ناخواسته و شديد در اندازه ولتاژ يا جريان مي شوند. از اين رو تقريبا در تمامي خطاها با اندازه گيري ميزان جريان و ولتاژ، مي توان وقوع خطا را تشخيص داد . در سيستم هاي حفاظت و در مرحله اول با استفاده از ترانس هاي ولتاژ و جريان، اندازه ولتاژ و جريان كاهش پيدا كرده تا به ميزان قابل استفاده براي تجهيزات سيستم حفاظت برسد.
از انواع رله ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• رله اضافه بار
• رله اضافه جريان
• رله هاي ولتاژي
• رله خطاي زمين
• رله ديفرانسيل
• رله زمين محدود شده
• رله هاي فركانسي
• رله بر گشت توان
• رله حفاظت در برابر بار نامتقارن
• رله حفاظتي در برابر زمان استارت طولاني
• رله حفاظتي در برابر تعداد استارت مكرر
• رله بوخهلتز
رله اضافه بار
معمولا هر مصرف كننده الكتريكي داراي توان مشخص و نامي است كه توسط سازنده تعيين مي گردد. در صورتي كه توان مصرفي يك مصرف كننده بيشتر از توان نامي آن باشد، اصطلاحا دچار اضافه بار يا Overload مي شود. در اين حالت دستگاه جرياني بيشتر از جريان نامي خود از شبكه ميكشد كه اين امر Overload باعث گرم شدن بيش از حد آن مي شود. به عنوان نمونه در موتورهاي آسنكرون كه بيش از 90 درصد موتورهاي موجود در صنايع را تشكيل مي دهند، بر طبق منحني جريان – سرعت آن ها، چنانچه بر اثر اضافه بار مكانيكي دور موتور كاهش يابد، جريان استاتور افزايش يافته و حتي تا چند برابر جريان اسمي موتور نيز مي رسد. از اين رو شرايط اضافه بار براي موتورها بسيار خطرناك بوده و ميتواند موجب گرم شدن بيش از حد سيم پيچ استاتور و روتور و در نتيجه سوختن آ نها شود.
تجهيزات مختلف مانند ژنراتورها، ترانسفورماتورها و به ويژه الكتروموتورها را معمولا توسط رله هاي Overload كه در استاندارد ANSI با كد شماره 49 مشخص مي شود، حفاظت مي كنند. حرارت ايجاد شده در تجهيزات به ميزان جريان بستگي دارد و از طرفي هر چه جريان اضافه بار بيشتر باشد الكتروموتور زودتر آسيب ميبيند. از اين رو منحني عملكرد جريان-زمان رله هاي Overload از نوع معكوس بوده تا در جريان هاي بيشتر زودتر عمل نموده و عملا از ايجاد گرماي زياد در دستگاه جلوگيري شود. اين منحني عملكرد بايد داراي مشخصات زير باشد:
۱. جريان نامي دستگاه در قسمت سمت چپ خط مجانب عمودي اين منحني قرار گيرد زيرا در غير اينصورت رله در شرايط كار عادي دستگاه نيز عمل خواهد كرد.
۲. در مورد الكتروموتورها، منحني عملكرد مربوطه بايد اجازه راه اندازي الكترو موتور را بدهد. يعني زمان عملكرد رله براساس جريان راه اندازي الكتروموتور از زمان استارت موتور بيشتر باشد. به عنوان مثال چنانچه الكتروموتوري در هنگام راه اندازي 6 برابر جريان نامي را براي مدت 4 ثانيه از شبكه م يگيرد، در منحني عملكرد رله حفاظتي، زمان معادل 6 برابر جريان نامي از 4 ثانيه بيشتر باشد. معمولاً رله هاي Overload به گونه اي انتخاب م يشوند كه در جرياني حدود 110 % جريان تنظيمي شروع به زمان گرفتن يا Pick Up كند. در موارد خاص كه الكتروموتور داراي جريان استارت زياد يا زمان را ه اندازي طولاني مي باشد ممكن است از رله ها با منحني هاي عملكرد خاص استفاده شود.
در رله هايOverload اوليه از يك نوار بي متال استفاده شده كه اين نوار در اثر حرارت خم شده و باعث عملكرد كنتاكتهاي مربوطه م يشود. عملكرد اين كنتاكتها موجب ظهور آلارم و يا اعمال تريپ به موتور يا دستگاه مورد نظر م يگردد. امروزه رله هاي Overload را با منحني عملكرد معكوس از طريق مدارهاي الكترونيكي يا Plc شبيه سازي ميكنند. اين رله ها قابليت ارائه چندين منحني را داشته و كاربر با توجه به مشخصه دستگاه مورد حفاظت، قادر به انتخاب منحني مناسب خواهد بود. اين منحني ها را منحني هاي هم خانواده يا Family Curves مي نامند و توسط مختصات يك نقطه كه معمولا 6 برابر جريان نامي مي باشد مشخص و توسط تنظيم زمان مورد نظر انتخاب ميگردند.
رله اضافه جريان
حفاظت يك شبكه الكتريكي در برابر جريانهاي زياد يكي از اوليه ترين حفاظت ها در شبكه است. بايد توجه داشت كه حفاظت در برابر اضافه جريان با حفاظت در برابر اضافه بار متفاوت است. در اضافه جريان ها كه ناشي از وقوع اتصال كوتاه بين يك يا دو فاز با زمين، اتصال بين دو فاز و … هستند، جريان به مراتب بيشتري نسبت به حالت هاي اضافه بار از شبكه مي گذرد كه اين جريان بايد در كوتا هترين زمان ممكن تشخيص داده شده و قطع شود.
براي حفاظت در برابر اضافه جريا ن از رله Over current كه دراستاندارد ANSI با كد شماره 50 يا 51 مشخص شدهُ استفاده مي شود. كد شماره 50، براي زمان عملكرد لحظه اي و كد 51 براي عملكرد با تأخير زماني است. در حالت عملكرد لحظه اي پس از اين كه جريان از، ميزان تنظيم شده براي رله بيشتر شد، رله آن را تشخيص داده و بلافاصله تريپ مي دهد . در عملكرد باتأخير زماني، پس از رسيدن جريان به ميزان تنظيم شده، رله پس از مدت زماني كه به ميزان جريان بستگي دارد، دستور تريپ را صادر مي كند. در اين حالت معمولا از منحني هاي معكوس با شكل و شيب متفاوت استفاده ميشود
رله هاي ولتاژي
معمولا تجهيزات مورد استفاده در يك شبكه الكتريكي براي كار در يك ولتاژ مشخصي طراحي شده اند. از
اين رو نبايد ولتاژ اعمالي به آن ها از حد مشخصي كمتر و يا بيشتر شود. محدوده اين تغييرات به نوع
دستگاه بستگي دارد. براي حفاظت شبكه هاي الكتريكي در برابر تغييرات ولتاژ، از دو نوع رله به نام رله Under Voltage و رله Over Voltage استفاده ميشود.
رله Under Voltage براي حفاظت تجهيزاتي كه در اثر افت ولتاژ آسيب مي بينند مانند الكتروموتورها به كار برده مي شود. اين رله معمولا داراي يك تنظيم ولتاژي و يك تنظيم زماني است و در صورت افت ولتاژ شبكه تا حد تنظيم شده و پس ازطي زمان تنظيم شده عمل مي كند. تنظيمات اين رله به نوع وسيله مورد حفاظت بستگي دارد. به عنوان مثال در مورد موتورهاي الكتريكي، تنظيم ولتاژي اين رله در حدود 70 تا 80 درصد ولتاژ نامي و تنظيم زماني آن در حدود چند ثانيه است.
رله Over voltage براي حفاظت شبكه در برابر اضافه ولتاژ مورد استفاده قرار مي گيرد و معمولا داراي دو تنظيم زماني و ولتاژي است . در صورت افزايش بيش از حد ولتاژ شبكه و رسيدن به حد تنظيم شده، در زمان تنظيم شده عمل مي كنند. تنظيم ولتاژي اين رله در حدود 120 درصد ولتاژ نامي و تنظيم زماني آن در حدود چند ثانيه است . اين رله معمولا در خروجي ژنراتورها و روي با س بار اصلي شبكه نصب ميشود.
رله ارت فالت
یکی از عوامل اصلی در بروز خسارات مالی ، صدمات و تلفات جانی به ویژه در منازل مسکونی ، مراکز اداری ، تجاری و مجتمع های صنعتی عدم رعایت مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق میباشد .
بمنظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ( محافظ جان ) استفاده می شود . این کلیدها که براساس حساسیت خود به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شوند ، علاوه بر حفاظت افراد در مقابل تماس مستقیم و یا غیر مستقیم برق ، با جلوگیری از نشتی جریان در حفاظت دستگاه ها و تجهیزات صنعتی نیز موثر می باشند . براین اساس در صورتی که حساسیت کلیدها تا 30 میلی آمپر باشد این کلید به عنوان حفاظت از جان و در صورتی که حساسیت آن بیشتر از 30 میلی آمپر باشد به عنوان حفاظت از تجهیزات صنعتی بکار می رود . اساس کار کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ، مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید می باشد به طوری که اگر جریان نشتی در مداری که کلید در آن واقع شده است بیشتر از حساسیت کلید باشد کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می نماید .
از مزایای دیگر استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر وجود جریان نشتی می باشد . باتوجه به اینکه یم جریان 5/0 آمپری می توان باعث بروز آتش سوزی شود ، کلید حفاظت از خط برق گرفتگی با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی ، مانع از بروز آتش سوزی می شود . همچنین از آنجا که در صورت وجود جریان نشتی در بدنه وسائل برقی و یا سیستم سیم کشی ساختمان ، این جریان به مرور زمان یاد می شود و احتمال سوختن وسایل برقی و سیستم سیم کشی ساختمان را به وجود می آورد لذا استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ، با توجه به کاهش میزان هدر رفتن انرژی الکتریکی و برق مصرفی . صرفه جوئی اقتصادی و حفظ ثروتهای ملی را نیز در بر خواهد داشت

رله اتصال زمين
ساختمان و طرز كار اين رله ها مانند رله هاي اضافه جريان بوده و وظيفه اصلي اين رله، تشخيص بروز هر گونه اتصالي بين هر كدام از فازها با زمين و يا دو سه فاز با زمين نيز مي باشند
از نظر عملي ، رله هاي اضافه جريان سيستم سه فازه و رله اتصال زمين تواماً به صورت يك سيستم حفاظتي واحد بسته مي شود . رله اتصال زمين اصولاً حساستر از رله هاي اضافه جريان بوده و هر گاه يكي از فازها به زمين اتصال يابد ، رله اتصال زمين همراه با رله اضافه جريان همان فاز عمل مي نمايد . چنانچه مشاهده مي گردد ، براي سه فاز فقط احتياج به يك رله اتصال زمين مي باشد
رله جهتي Directional
بروز اتصالي در جهت جرياني كه مدار جاري مي شود مؤثر مي باشد در بيشتر طراحي ها جهت جريان براي نصب دستگاه رله مي بايست مشخص شود در اين صورت از رله ها ي جهتي استفاده مي شود از نظر ساختمان داخلي و طرز كار ، اين رله به صورتهاي اندوكسيوني و الكترونيكي ، كاربرد فراواني دارد . رله هاي جهتي داراي دو سيم پيچ بوده كه يكي از آنها مانند رله هاي اضافه جريان با شدت جريان ورودي I تحريك شده و سيم پيچ ديگر با ولتاژ مناسبي تحريك مي گردد . اين رله ها از دو قسمت جهت ياب و اضافه جريان تشكيل شده اند و اين بدين معني است كه هر گاه در شبكه تحت حفاظت ، اتصالي رخ دهد ، ابتدا اين رله جهت عبور شدت جريان به محل اتصالي را به وسيله قسمت جهت ياب تشخيص داده و سپس اگر جريان در جهت عملكرد رله باشد و هم چنين از نظر مقدار به اندازه ايي باشد كه بتواند موجب تحريك قسمت اضافه جريان رله گردد ، رله مزبور تحريك شده و فرمان قطع را صادر مي نمايد.
رله دیفرانسیل:
رله دیفرانسیل یا حفاظت اصلی ترانسفورماتور،مقایسه جریان های طرفین آن به عهده داشته وعملکردآن ناشی از عوامل زیر می باشد:
I) اتصالی در داخل تراسفوماتور(نظیر اتصال فاز به بدنه،فازبه فاز،اتصال حلقه ویا اتصال بین سیم پیچ های اوله وثانویه).
II) اتصالی خارج از ترانسفورماتوربراثر عوامل خارجی در محدوده حفاظت رله یعنی بینC.Tهای طرفین.
III) حالت های کاذب ناشی از اشکال در یاC.T مدارات مربوطه.
رله دیفرانسیل دارای ویژگی قطع سریع ،دقت بالاوقدرت تشخیص و تفکیک عیوب واقع شده در محدوده بینC.Tهای دوطرف ترانسفوماتورقدرت می باشد.
لازم بذکر است رله های دیفرانسیل در جریانهای هجومی ترانسفورماتور،عمل نمی نمایدولی برای تشخیص فالت های واقع شده در محدودهC.Tهای دو طرف ترانسفورماتور قدرت همواره بهترین حفاظت،رله دیفرانسیل می باشد.
رله بوخهلتس
اين رله يكي از مهمترين رله هاي حفاظتي ترانسفورماتورهاي قدرت مي باشد ، وظيفه تشخيص بروز هر گونه اتصالي در محفظة داخلي ترانسفورماتور و قطع سريع برق ورودي به آن مي باشد . مي دانيم كه اصولاً ترانسفورماتورهاي قدرت به وسيله مايع مخصوصي مانند روغن عايقكاري و خنك مي شوند . به خاطر سرد و گرم شدن روغن مزبور ظرف انبساطي براي آن در نظر گرفته شده و اين ظرف از طريق لولة رابطي به محفظه داخلي ترانسفورماتور متصل مي باشد .
رله بوخهلس بر روي لولة رابط بين ترانسفورماتور و ظرف انبساط قرار مي گيرد و روغن از اين لوله عبور مي نمايد . بنابراين تمامي محفظه داخلي رله پر از روغن مي باشد . هر گاه هر گونه اتصالي در محفظه داخلي ترانسفورماتور پديد آيد ، در نقطه اتصالي مقداري جرقه و قوس الكتريكي زده مي شود . در نتيجه اين عمل كمي از روغن اطراف محل اتصالي سوخته و توليد حبابهاي گازي شكلي را مي نمايد . اين حبابهاي گازي به طرف قسمت فوقاني ترانسفورماتور حركت نموده و از طريق لوله رابطة به رلة بوخهلس وارد شده و در قسمت فوقاني رله جمع مي گردند . اين رله داراي شناوري مي باشد كه با تجمع حبابهاي گاز ، سطح روغن در رله پايين آمده و همراه با آن شناور نيز به پايين مي آيد.
پايين آمدن شناور باعث بسته شدن كليد الكتريكي رله و تحريك مدار هشدار و يا قطع مي گردد . در بعضي از مدلهاي اين رله از دو شناور استفاده شده كه شناور بالايي براي تحريك مدار هشدار و شناور پاييني براي فرمان مدار قطع دستگاه مورد حفاظت مي باشد و اگر مقدار جرقه و قوس الكتريكي در محفظه داخلي ترانسفورماتور شديد باشد ، يك موج انفجاري در روغن داخلي ترانسفورماتور به وجود آمده و روغن ترانسفورماتور با سرعت زيادي به رلة بوخلهس وارد مي شود همانطوريكه قبلاً گفته شد، سرعت زياد روغن باعث عملكرد دريچه ورودي رله مي گردد . اين دريچه با شناور پائيني رله هم محور بوده و مستقيماً باعث تحريك مدار قطع مي شود . هر گاه در اثر علت هاي مختلفي از بدنة
ترانسفورماتور مقداري روغن ريزش نمايد ، به مرور زمان سطح روغن در ظرف انبساط كاهش يافته و به رله بوخهلس مي رسد . در رله بوخهلس اگر سطح روغن همچنان كاهش يابد باعث عملكرد و تحريك مدار هشدار و قطع مي گردد . در بعضي موارد مقداري هواي نشتي به رله راه يافته و مانند حبابهاي گاز باعث تحريك رله مي شود
-رله سنكرون چك:
زماني كه دو خط از شبكه بخواهند به يكديگر متصل گردند اين رله رابطه فازي و ولتاژ دو خط را مقايسه نموده و در صورت تطابق (تمايز نبايد بيش از 10% باشد.) اجازه اتصال آنها را مي دهد.
اين رله زماني بكار مي‌رود كه دو يا چند فيدر به يك باس مشترك متصل مي‌گردند. اتصال موفقيت‌آميز دو منبع به يكديگر بستگي به اختلاف دامنه‌هاي ولتاژ طرفين، زاويه‌هاي فاز و فركانسهاي دو منبع در زمان اتصال دارد. رله كنترل سنكرونيزم در صورت نزديك بودن مقادير دو طرف، اجازه اتصال را خواهد داد.
رله سنكرون‌كننده، رله‌اي است كه در رابطه با اتصال ژنراتور به شبكه و يا اتصال دو شبكه مجزا مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين رله سنكرون‌كننده براي كنترل يك يا چند كليد در يك نيروگاه و ارتباط با سيستم كنترل نيز بكار مي‌رود. بر خلاف رله كنترل سنكرونيزم، رله سنكرون‌كننده مي‌تواند فرمان وصل كليد را در نقطه دقيق سنكرونيزم صادر نمايد.
سنكرون‌كردن دستي نيازمند آموزش، استفاده از قدرت تشخيص، تجربه و دقت كافي از طرف اپراتور است. كليدها و ژنراتورها در صورت عدم دقت اپراتور دچار صدمه مي‌شوند. بنابراين فرمان وصل كليد، تنها وقتي كه رله سنكرونيزم اجازه دهد، صادر مي‌گردد.
رله كنترل سنكرونيزم براي نظارت بر اتصال دستي كليد بكار مي‌رود. بنابراين اپراتور مقادير سنكرونيزم را كنترل كرده و بطور دستي فرمان وصل مي‌دهد ولي كنتاكت باز رله سنكرونيزم كه بصورت سري قرار گرفته است از اتصال جلوگيري مي‌كند. كنتاكت باز رله سنكرونيزم وقتي بسته مي‌شود كه اختلاف زاويه فاز در دو طرف كليد از مقدار مشخص كمتر بوده و همچنين اختلاف ولتاژ بين دو طرف مقدار كمي را دارا باشد.
رله سنكرونيزم به دو طريق مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مي‌توان اين رله را بعنوان ناظر در اتصال دستي ژنراتور به شبكه مورد استفاده قرار داد. طريق ديگر استفاده از رله سنكرونيزم در اتصال اتوماتيك ژنراتور به شبكه است كه در اين حالت علاوه بر اينكه شرايط سنكرونيزم مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد، فرمانهايي از طرف رله سنكرونيزم به سيستمهاي تنظيم فركانس و ولتاژ ژنراتور ارسال مي‌گردد و اتصال كاملاً اتوماتيك صورت مي گيرد.

عدم تقارن ولتاژ فازها
رله ولتاژي، عدم تقارن ولتاژ در فازها را در حالت اتصال كوتاه و اشكال در فيوز ثانويه ترانس ولتاژ حس مي‌كند كه اين كار با اندازه‌گيري توالي صفر و منفي ولتاژها انجام مي‌گيرد.
رله عدم تقارن ولتاژ براي ايزوله‌كردن رله‌ها يا وسايلي كه با قطع ولتاژ در يك يا هر سه فاز ثانويه ترانس ولتاژ يا وجود اشكال در فيوز ثانويه ترانس ولتاژ نادرست عمل مي‌كنند، بكار مي‌رود. بعنوان مثال رله ديستانس يا رله سنكرونيزم، در اين صورت فرمان نادرست صادر مي‌كنند. بنابراين زمان قطع رله بالانس ولتاژ بايد بحدي كوچك باشد تا قبل از اينكه رله‌هاي نامبرده باعث قطع كليد شوند، آنها را از مدار خارج كند.
رله‌هاي ولتاژ زياد نيز داراي دو نوع تأخيري و آني هستند. در رله‌هاي ولتاژ زياد آني تنها تنظيم ولتاژ آستانه مطرح است و پس از افزايش ولتاژ از حد مربوطه، رله بلافاصله عمل خواهد كرد.

________________________________________
شرح فانکشنهای رله های حفاظتی به فارسی
رديف نام فارسي و لايتن رله‌هاي حفاظتي كداستاندارد
ANSI توضيح مختصر نحوه عملكرد
1 رله راه‌انداز تأخيري و يا رله وصل كننده
TIME DELAY STARTING OR
CLOSING RELAY 2 يكي از رله‌هاي كمكي بوده كه با تأخير عمل كرده و باعث ارسال فرمان وصل ديگر رله‌ها مي‌شود.
2 رله اينترلاك
CHECKING OR INTERLOCKING RELAY 3 اين رله شرايط لازم جهت تغيير وضعيت كليد را كنترل نموده در صورت برقراري شرايط، ديژنكتور يا سكسيونر قادر به تغيير وضعيت خواهد بود.
3 كنتاكتور اصلي
MASTER CONTACTOR 4 اين كنتاكتور در مدار اصي قرار داشته و داراي بالاترين توان قطع و وصل در مدار مي‌باشد.
4 رله ديستانس (فاصله‌ياب)
DISTANCE RELAY 21 اين رله با اندازه‌گيري مقدار امپدانس ديده شده در شبكه در صورت كاهش آن از ميزان تنظيمي (در زمان بروز خطاي فازها) عمل مي‌كند.
5 رله ديستانس (فاصله‌ياب)
DISTANCE RELAY N21 اين رله با اندازه‌گيري مقدار امپدانس ديده شده در شبكه در صورت كاهش آن از ميزان تنظيمي (در زمان بروز خطاي فاز و زمين) عمل مي‌كند.
6 رله افزايش شار مغناطيسي
OVER FLUX RELAY 24 بر اثر افزايش بيش از حد شار مغناطيسي ترانسفورماتور ناشي از افزايش ولتاژ و تغيير سريع فركانس عمل مي‌نمايد.
7 رله چك كننده حالت سنكرون
SYNCHRONIZING CHECK RELAY 25 اين رله در صورت برقراري شرايط سنكرون در دو طرف يك كليد قدرت امكان وصل آن را فراهم مي‌سازد.
8 رله افزايش درجه حرارت روغن
OIL TEMPERATURE RELAY 26 هرگاه درجه حرارت روغن ترانسفورماتور از حد تنظيم شده فراتر رود عمل مي‌كند.
9 رله كاهش ولتاژ
UNDER VOLTAGE RELAY 27 در صورت كاهش ولتاژ بيش از حد تنظيمي عمل مي‌نمايد.
10 رله خبري
ANNUNCLATOR RELAY 30 اين رله در صورت دريافت سيگنال با روشن شدن لامپ آن بصورت چشمك زدن عملكرد و يا تغيير يك وضعيت را اعلام مي‌نمايد.
11 رله جهت دار قدرتي
DIRECTIONAL POWER RELAY 32 اين رله جهت عبور توان را كنترل نموده و در صورت مغايرت آن با جهت موردنظر عمل مي‌نمايد.
12 رله كاهش توان يا جريان
UNDER CURRENT OR UNDER POWER RELAY 37 در صورت كاهش مقدار جريان يا توان از حد تنظيم شده عمل مي‌نمايد.
13 رله مؤلفه منفي جريان
REVERSE PHASE OR PHASE BALANCE CURRENT RELAY 46 در صورت جابجا شدن فازها و يا ايجاد نامتعادلي جريان بين فازها و بوجود آمدن مؤلفه منفي عمل مي‌كند.
14 رله حرارتي ترانسفورماتور
TRANSFORMER THERMAL RELAY 49 در صورت افزايش درجه حرارت ترانس به بيش از حد تنظيمي عمل مي‌نمايد.
15 رله افزايش درجه حرارت سيم پيچ
WINDING TEMPERATURE RELAY 49 هرگاه درجه حرارت سيم پيچ ترانسفورماتور از حد تنظيم شده فراتر رود عمل مي‌كند.
16 رله جريان زياد لحظه‌اي
INSTANTANEOUS OVER CURRENT RELAY 50 اين رله در صورت بروز اتصالي‌هاي شديد در تجهيزات شبكه به صورت آني عمل مي‌نمايد.
17 رله اتصال زمين لحظه‌اي
INSTANTANEOUS EARTH FAULT RELAY N50 در صورت بروز اتصالي‌هاي فاز با زمينش ديد در تجهيزات شبكه به صورت آني عمل مي‌نمايد.
18 رله جريان زياد تأخيري
TIME DELAY OVERCURRENT RELAY 51 در صورت بروز اتصالي فازها در شبكه با تأخير زماني لازم و هماهنگ شده با ساير رله‌هاي حفاظتي عمل مي‌نمايد.
19 رله اتصال زمين تأخيري
TME DELAY EARTH FAULT RELAY N51 در صورت بروز اتصالي فاز با زمين در شبكه با تأخير زماني لازم و همانگ شده با ساير رله‌هاي حفاظتي عمل مي‌نمايد.
20 رله اتصال زمين حساس
SENSITIVE EARTH FAULT RELAY N51 اين رله نسبت به جريان‌هي اتصال زمين كم، حساس مي‌باشد.
21 رله اتصال زمين پشتيبان
STANDBY EARTH FAULT RELAY N51 مشابه رديف 19 ولي با تأخير زماني بيشتر به صورت پشتيبان عمل مي‌كند.
22 كليد قطع كننده مدار متناوب
A.C. CIRCULT BREAKER 52 كليد قرار گرفته در مدارات AC براي قطع زيربار
23 رله ضريب قدرت
POWER FACTOR RELAY 55 اين رله با تغيير ضريب قدرت از حد تنظيم شده عمل مي‌نمايد.
24 رله اضافه ولتاژ
OVER VOLTAGE RELAY 59 در صورت افزايش ولتاژ به بيش از حد تنظيمي عمل مي‌نمايد.
25 رله نامتعادلي ولتاژها و يا جريان‌ها
VOLTAGE OR CURRENT UNBALANCE RALAY 60 اين رله در صورت نامتعادل شدن ولتاژها يا جريان‌ها عمل مي‌نمايد.
26 رله عملكرد فيوز
FUSE FAILURE RELAY 60 هرگاه در مد ار ثانويه ترانسفورماتورهاي ولتاژ اشكالي بوجود آمده و باعث قطع كليد ـ فيوز گردد، اين رله عمل مي‌نمايد.
27 رله بوخهولتز
BUCHHOLTZ RELAY 63 اين رله در زماني كه در داخل ترانسفورماتور گاز ايجاد شده يا چرخش سريع روغن بوجود آيد عمل مي‌كند.
28 رله دريچه انفجار
PRESSURE RELIEF RELAY D62 اين رله در زماني كه فشار داخل تانك اصلي ترانسفورماتور از حد تعيين شده تجاوز نمايد عملكرد دارد.
29 رله اتصال زمين محدوده
RESTRICTED EARTH FAULT 64
N87 اين رله در زماني كه در محدوده كار رله اتصال زمين به وجود آيد، عمل مي‌كند.
30 رله حفاظتي اتصال زمين (ولتاژ باقيمانده)
(RESIDUAL VOLTAGE) EARTH FAULT RELAY 64 اين رله در صورت ايجاد ولتاژي بيش از حد تنظيمي در نوترال ترانسفورماتور يا ژنراتور عمل مي‌كند.
31 رله اضافه جريان جهت‌دار
DIRECTIONAL OVER CURRENT RELAY 67 در صورت بروز اتصالي فازها در جهت ديد رله مطابق تنظيمات رله عمل خواهد كرد.
32 رله اتصال زمين جهت‌دار
DIRECTIONAL EARTH FAULT RELAY C67 در صورت بروز اتصالي فاز با زمين در جهت ديد رله عمل خواهد كرد.
33 رله بلوك (مسدود) كننده
BLOCKING RELAY 68 اين رله در صورت تحريك، يك يا چند عملكرد را بلوكه (مسدود) خواهد نمود.
34 رله سطح روغن
OIL LEVEL RELAY 71 هرگاه سطح روغن ترانسفورماتور به هر دليل از حد تنظيمي افزايش يا كاهش يابد، عمل مي‌كند.
35 رله آلارم
ALARM RELAY 74 تحريك اين رله منجر به برقراري آلارم خواهد شد.
36 رله كنترل مدار قطع ديژنكتور
TRIP CIRCUIT SUPERVISION RELAY 74 هرگاه در مدار كنترل قطع و وصل ديژنكتور اشكالي بوجود آيد، عمل مي‌كند.
37 رله جريان زياد (DC)
D.C. OVER CURRENT RELAY 76 در صورت افزايش جريان DC به بيش از حد تنظيمي، اين رله عمل خواهد كرد.
38 رله عمل كننده با سيگنال رله پروتكشن
TELEPROTECTION OPERATING RELAY 77 رله مشخص كننده عمل سيتسم تله پروتكشن
39 رله اندازه‌گيري زاويه فاز
PHASE ANGLE MEASURING RELAY 78 اين رله زاويه فاز بين دو پارامتر را اندازه‌گيري و در صورت خارج بودن از محدوده تنظيمي عمل خواهد كرد.
40 رله وصل مجدد
RECLOSING RELAY 79 اين رله در صورت قطع خودكار فيدر ناشي از خطاهاي مجاز به وصل مجدد، عمل مي‌كند.
41 رله فركانسي
FREQUENCY RELAY 81 در صورت تغيير فركانس شبكه از حد مجاز عمل مي‌نمايد.
42 رله انتخاب كننده (كنترل اتوماتيك)
يا انتقال دهنده عمل كنترل
AUTOMATIC SELECTIVE RELAY TRANSFER OR CONTROL 83 با تحريك اين رله و بسته به شرايط پيش‌بيني شده يكي از دو وضعيت (عملكرد اتوماتيك رله) و يا (انتقال فرمان به واحدي ديگر) انتخاب مي‌شود.
43 رله دريافت سيگنال تريپ از طريق سيم پيلوت يا كاربر
CARRIER OR PILOT WIRE RECEIVE RELAY 85 اين رله در صورت دريافت سيگنال قطع از پست مقابل از طريق كابل پيلوت يا كاریر نسبت به قطع كليد اقدام مي‌نمايد.
44 رله لاك اوت (قفل كننده)
LOCKING OUT RELAY 86 در صورت عملكرد سيستم حفاظتي كه مبين اشكال در تجهيزات شبكه و يا آسيب ديدگي آنها باشد فرمان وصل فيدر را مسدود مي‌نمايد.
45 رله ديفرانسيل (تفاضلي)
DIFFERENTIAL PROTECTIVE RELAY 87 اين رله در صورت عدم توازن جريان‌هاي ورودي و خروجي عمل مي‌نمايد.
46 رله ديفرانسيل ترانسفورماتور
TRANSFORMER DIFFERENTIAL RELAY T87 در صورت عدم توازن بين جريان‌هاي ورودي و خروجي ترانسفورماتور كه ناشي از بروز خطا در داخل آن است عمل مي‌نمايد.
47 رله ديفرانسيلخ ط يا كابل
LINE DIFFERENTIAL RELAY L87 در صورت اختلاف بين جريان ابتداء و انتهاي خط يا كابل عمل مي‌كند.
48 رله كنترل اتوماتيك ولتاژ
AUTOMATIC VOLTAGE REGULATOR RELAY 90 وظيفه اين رله، ثابت نگهداشتن ولتاژ ثانويه ترانسفورماتور از طريق كنترل تپ‌ها مي‌باشد.
49 رله فرمان قطع
TRIP RELAY 94 اين رله در مسير فرمان رله اصلي قرار گرفته و از طريق آن كويل قطع ديژنكتور تحريك مي‌گردد.
50 رله فاصله ياب
FAULT LOCATOR RELAY 96 اين رله مي‌تواندفاصله محل اتصالي بوجود آمده روي خطوط از محل پست را تعيين نمايد.