شماتیک و نمادها

0
3361

شماتیک و نمادها در ادامه مطلب

دستگاه های اندازه گیری:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
ولت مترcapacitor symbol ولتمتر جهت اندازه گیری ولتاژ به کار می رود .
آمپرمترammeter symbol آمپر متر جهت اندازه گیری جریان به کار می رود.
گالوانومترgalvanometer symbol گالوانومتر جهت اندازه گیری جریان های بسیار کم در حدود یک میلی آمپر یا کمتر استفاده می شود.
اهم مترohmmeter symbol اهم متر وسیله ای جهت اندازه گیری اهم می باشد.
اسیلوسکوپoscilloscope symbol اسیلوسکوپ جهت نمایش شکل سیگنال می باشد از اسیلوسکوپ جهت به دست آوردن ولتاژ و فرکانس نیز می توان استفاده نمود.

سنسورها:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
فتو ترانزیستور(LDR)capacitor symbol یک مبدل نور به مقاومت یعنی با تغییر نور مقدار مقاومت نیز تغییر می کند.DR = Light Dependent Resistor (مقاومت تابعی است نور)
مقاومت حرارتیthermistor symbolیک مبدل حرارت به مقاومت یعنی با تغییر دما مقدار مقاومت نیزز تغییر می کند.

گیت های منطقی:

IEC =International Electrotechnical Commission (کمیته جهانی الکتروتکنیک)

 نوع گیت  علائم سنتی علائم IECمفهوم علامت
NOTcapacitor symbol capacitor symbol گیت NOT تنها یک ورودی دارد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ خروجی گیت NOT معکوس ورودی می باشد یعنی خروجی هنگامی درست است که ورودی غلط باشد.
ANDAND gate traditional symbol AND gate IEC symbol یک گیت AND می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛خروجی هنگامی درست است که تمام ورودی ها درست باشد.
NANDNAND gate traditional symbol NAND gate IEC symbol یک گیت NAND می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب Not AND به NAND منجر می شود،خروجی گیت NAND درست است تا هنگامی که تمام ورودی ها درست می باشد.
OROR gate traditional symbol OR gate IEC symbol یک گیت OR می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛خروجی هنگامی درست است که حداقل یک ورودی ها درست باشد.
NORNOR gate traditional symbol NOR gate IEC symbol یک گیت NOR می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب Not OR به NOR منجر می شود،خروجی گیت NAND درست است تا هنگامی که تمام ورودی ها اشتباه باشد.
X-OREX-OR gate traditional symbol EX-OR gate IEC symbol گیت X-OR تنها می تواند دو ورودی داشته باشد؛ خروجی X-OR درست است تا هنگامی که دو ورودی آن متفاوت باشد. (یکی درست و دیگری اشتباه باشد.)
X-NOREX-NOR gate traditional symbol EX-NOR gate IEC symbol گیت X-NOR تنها می تواند دو ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب Not X-OR به X-NOR منجر می شود، خروجی X-NOR درست است تا هنگامی که دو ورودی آن یکی باشد .(هردو درست

قطعات مربوط به صدا و تصویر:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
میکروفنcapacitor symbol یک مبدل صدا به انرژی الکتریکی.
بلندگوearphone symbol بک مبدل انرژی الکتزریکی به صوت .
بلندگوloudspeaker symbol بک مبدل انرژی الکتزریکی به صوت .
تقویت کنندهamplifier symbol نشان یک تقویت کننده در مدارات؛ تقویت کننده ای با یک ورودی و یک خروجی.
آنتنaerial symbol المانی جهت گرفتن یا فرستادن امواج رادیویی.

ترانزیستورها:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
ترانزیستور NPNcapacitor symbol ترانزیستور جریان را تقویت می کند کاربرد ترانزیستور بسته به نوع مدار تقویت یا سوئیچ می باشد.
ترانزیستور PNPNP transistor symbol ترانزیستور جریان را تقویت می کند کاربرد ترانزیستور بسته به نوع مدار تقویت یا سوئیچ می باشد.
فتو ترانزیستورPhototransistor symbol  یک ترانزیستور که به نور ( معولا

دیودها:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
دیودcapacitor symbol  المانی که تنها اجازه عبور جریان از یک سمت را می دهد.
LEDLED symbol یک مبدل انرژی الکتریکی به نور.
دیود زنرzener diode symbol یک نوع دیود خاص که استفاده اصلی آن هنگامی است که ولتاژ ثابتی را از یک خوجی بخواهیم.
فتو دیودphotodiode symbol  یک دیود که به نور ( معولا مادون قرمز) حساس می باشد.

خازن ها :

 قطعه  علامت مفهوم علامت
خازنcapacitor symbol یک خازن المانی جهت نگهداری از الکتریسیته می باشد. یک خازن همراه مقاومت جهت مدارات تایمینگ یا جهت فیلترها استفاده می گردد  .
خازن با پلاریتهpolarised capacitor symbol این نوع خازن ها دارای پلاریته بوده و در مدار باید درست نصب گردند.
خازن متغییرvariable capacitor symbol خازن متغییر در تیونرهای رادیو استفاده می گردد.
خازن متغییر (ثابت)trimmer capacitor symbol این نوع خازن متغییر معمولا با پیچ گوشتی کوچک یا ابزاری مانند آن تنظیم می شود؛این نوع خازن در مداراتی کاربرد دارد که نیاز به تغییر دائمی نداشته و برای یکبار بخواهیم آن را تنظیم کنیم.

مقاومت ها:

 قطعه  علامت مفهوم علامت
مقاومتcell symbol مقاومت جریان را محدود می کند بعنوان مثال برای محدود کردن جریان عبوری از LED از مقاومت استفاده می گردد همچنین از ترکیب خازن و مقاومت جهت مدارات تایمینگ استفاده می گردد.
مقاومت متغییر(رئوستا)rheostat symbol مقاومت متغییر رئوستا در واقع از دو سر تشکیل شده و معمولا جهت کنترل جریان استاده می گردد مانند: تنظیم روشنایی لامپ، تنظیم سرعت موتور یا تنظیم زمان شارژ خازن در مدارات تایمینگ.
مقاوت متغییر(پتانسیومتر)potentiometer symbol مقاومت متغییر پتانسیومتر از سه سر تشکیل شده و معمولا جهت کنترل ولتاژاستفاده می گردد.
مقاومت متغیر (ثابت)preset symbol این نوع مقاومت متغییر معمولا با پیچ گوشتی های کوچک یا ابزاری شبیه به آن تغییر کرده و برای مصارفی طراحی شده است که  بخواهیم برای یکبار آن را تغیر داده وسپس ثابت بماند ضمنا به دلیل ارزانتر بودن قیمت این نوع مقاومت های متغییر نسبت به مقاومت های متغییر دیگر، در پروژه هایی که کار آنها پایان یافته و فقط یکبار تنظیم لازم است استفاده می گردد.

سوئیچ ها :

 قطعه  علامت مفهوم علامت
کلید فشاری(با فشار متصل می گردد)cell symbol یک کلید فشاری هنگامی که فشار داده می شود اجازه عبور جریان را می دهد یکی از موارد مورد استفاده این کلید در زنگ درب می باشد.
کلید فشاری (با فشار اتصال قطع می گردد)push-to-break switch symbol این نوع کلید فشاری به طور معمول بسته (روشن) می باشد، هنگامی که فشار داده می شود باز (خاموش) می گردد.
کلید روشن – خاموش(SPST)SPST on-off switch symbol SPST = Single Pole, Single Throw.(یک قطب ، یک راه)
 .یک کلید روشن- خاموش هنگامی که در حالت بسته قرار می گیرد اجازه عبور جریان را می دهد.
کلید دو حالته(SPDT)SPDT switch symbol SPDT = Single Pole, Double Throw.(یک قطب، دو راه)
 جریان با توجه به محل کلید در دو مسیر می تواند قرار گیرد اما همواره جریان در یکی از مسیرها جاری است در نوعی از این کلید حالت سومی نیز وجود دارد که کلید به هیچ کدام از این دو مسیر متصل نبوده و خاموش می باشد به این نوع کلید، کلید روشن- خاموش – روشن گویند.
کلید روشن-خاموش دو حالته(DPST)DPST switch symbol DPST = Double Pole, Single Throw.(دوقطب، یک راه)
یک سوئیچ دوتایی روشن – خاموش که اغلب هنگامی که می خواهیم هم فاز هم نول قطع باشد از آن استفاده می کنیم.
کلید معکوس کننده (DPDT)DPDT switch symbol DPDT = Double Pole, Double Throw.(دو قطب، دو راه)
این کلید معمولا جهت معکوس کردن سیم ها در موتورها استفاده می گردد بعضی DPDT ها دارای یک حالت وسط نیز که خاموش است می باشد.
رلهrelay symbol NO = بطور معمول باز, COM = مشترک, NC = بطور معمول بسته. یک کلید الکتریکی که به وسیله الکتریسیته کنترل می گردد برای مثال یک باتری ۹ ولت می تواند یک ولتاژ AC 220 را متصل نماید. 

دستگاه های خروجی : لامپ، هیتر، موتور،… :

 قطعه  علامت مفهوم علامت
لامپcell symbol یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند.
لامپlamp (indicator) symbol یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند.
هیترheater symbol یک مبدل انرژی الکتریکی به گرما.
موتورmotor symbol یک مبدل انرژی الکتریکی به انرژی جنبشی (حرکتی).
زنگbell symbol

مبدل انرژی الکتریکی به صوتی.

زنگbuzzer symbol مبدل انرژی الکتریکی به صوتی.
سلفinductor symbol یک حلقه از سیم که هنگامی که از آن جریان عبور کند تبدیل به آهنربا می شود ممکن است بعضی از آن ها هسته آهنی داشته باشند و بعضی مواقع به عنوان مبدل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرد.

منابع تغذیه :

 قطعه  علامت مفهوم علامت
سلول های انرژی (cell)cell symbol منبع انرژی الکتریکی سلول های انرژی معمولا به اشتباه باتری گفته می شوند، اما باتری در واقع  ۲ یا چند سلول متصل به هم می باشد.
باتریbattery symbol باتری که انرژی الکتریکی را تامین کرده و از چندین سلول تشکیل شده است.
منبع تغذیه  DCDC power supply symbol منبع تغذیه انرژی DC( مستقیم ، ثابت)
منبع تغذیه ACAC power supply symbolمنبع تغذیه انرژی AC( متناوب )
فیوزfuse symbol یک وسیله محافظتی که در هنگام عبور جریان بیش از حد تایین شده قطع می گردد.
ترانسفورماتورtransformer symbol دو حلقه از سیم که با یک هسته آهنی متصل می باشد. ترانسفورماتورها جهت کاهش یا افزایش ولتاژ استفاده می گردند.
زمینearth symbol اتصال به زمین؛ برای بسیاری مدارات الکترونیکی به معنی ولتاژ صفر می باشد اما در بعضی مدارات  مانند مدارات رادیویی به معنای اتصال واقعی به زمین می باشد.

سیم و اتصالات :

 قطعهعلامتمفهوم علامت
سیمwire symbolعبور جریان به راحتی از یک قسمت مدار به قسمت دیگر آن.
اتصال سیم هاwires joined symbol لکه سیاه د هنگامی که سیم ها به هم متصل هستند کشیده می شود.
جدا بودن سیم هاwires crossing but not joined symbolدر یک دیاگرام به طور معمول ترجیح داده می شود جاهایی که سیم ها همدیگر را قطع نمی کنند از حالت برآمدگی استفاده گردد اما علامت سمت چپی نیز درست است ولی ممکن است شما در یک نقشه کشی لکه سیاه را فراموش کرده باشید لذا علامت سمت راست بهتر می باشد.

 www.mem.ir

مطالب مرتبطمطالب بیشتر از این نویسنده